Hoe reageren burgers op de uitbraak van het corona-virus?
Posted: Sun Aug 17, 2025 6:30 am
Wat vinden ze van de maatregelen die de overheid neemt en wat vinden ze van de communicatie hierover? Veel publieke organisaties, zoals gemeenten, provincies en de Rijksoverheid, brengen dit in beeld door dag en nacht hun omgeving te monitoren. Maar in hoeverre is men in staat om daadwerkelijk een waarheidsgetrouw omgevingsbeeld op te leveren?
Is het beeld dat organisaties momenteel hebben voldoende compleet om beleid en communicatie(strategie) op te baseren? En hoe kan dat beter? Dat laten we zien door gebruik te maken van het Van Buiten Naar Binnen-model (VBNB-model).
In verwoede pogingen om ‘de buitenwereld zo goed mogelijk naar binnen te halen’, hebben publieke organisaties naast het vrijmaken van capaciteit eerder ook de nodige online monitoringstools aangeschaft.
Sindsdien zijn veel organisaties met behulp van deze tools aan de slag gegaan met het maken van (vaak dagelijkse) omgevingsanalyses. Zeker bij crises of incidenten zoals de huidige corona-uitbraak. De omgevingsanalyse wordt vervolgens als product in de organisatie gedropt, als een soort ‘knipselkrant 2.0’. Na verloop van tijd ontstaan de eerste morrende geluiden: de omgevingsanalyse blijkt in deze vorm onvoldoende toegevoegde waarde te bieden voor het werk van de gemiddelde ambtenaar.
2 factoren die roet in het eten gooien
Wat gaat hier mis? Waarom lukt het vaak niet om die buitenwereld Telefoonlijst op een begrijpelijke, onderbouwde en betekenisvolle manier naar binnen te brengen? Wat ons betreft wordt dit veroorzaakt door twee factoren: een eenzijdige focus op online monitoring en een gebrek aan filtering, validatie en duiding van data.
1. Eenzijdige focus op online monitoring
Met de opkomst van social media, verplaatsten steeds meer gesprekken en discussies zich van offline naar online. Iets waar tools zoals OBI4Wan, Coosto en Meltwater dankbaar gebruik van hebben gemaakt. Door data van vele online bronnen en social media inzichtelijk te maken binnen één online omgeving, werd het voor publieke organisaties steeds makkelijker om via deze tool een beeld te krijgen van de gesprekken die in de buitenwereld werden gevoerd.
Dit heeft ervoor gezorgd dat data uit deze online monitoringstools als basis gebruikt werd bij het maken van een omgevingsanalyse. Dat is anno 2020 nog steeds het geval, maar is dat wel terecht?
Om die vraag te kunnen beantwoorden is het van belang om te weten welke data door deze tools wordt opgepikt. Het gaat in de basis om openbare, toegankelijke online bronnen. En daar wringt de schoen. Want socialmediaplatformen zoals Facebook en LinkedIn zijn steeds minder bereid om hun data met online monitoringstools te delen. Het resultaat: de gemiddelde omgevingsanalyse zal voor het overgrote deel resultaten laten zien van (nieuws)sites en Twitter.
Dit geeft zeker een voorzichtige indicatie van wat er in de buitenwereld speelt, maar lang niet voldoende om een representatief beeld te schetsen van de opvatting van de gemiddelde inwoner. Enkel en alleen hier je communicatiestrategie op aanscherpen of zelfs beleid op aanpassen is wat ons betreft onvoldoende onderbouwd.
Is het beeld dat organisaties momenteel hebben voldoende compleet om beleid en communicatie(strategie) op te baseren? En hoe kan dat beter? Dat laten we zien door gebruik te maken van het Van Buiten Naar Binnen-model (VBNB-model).
In verwoede pogingen om ‘de buitenwereld zo goed mogelijk naar binnen te halen’, hebben publieke organisaties naast het vrijmaken van capaciteit eerder ook de nodige online monitoringstools aangeschaft.
Sindsdien zijn veel organisaties met behulp van deze tools aan de slag gegaan met het maken van (vaak dagelijkse) omgevingsanalyses. Zeker bij crises of incidenten zoals de huidige corona-uitbraak. De omgevingsanalyse wordt vervolgens als product in de organisatie gedropt, als een soort ‘knipselkrant 2.0’. Na verloop van tijd ontstaan de eerste morrende geluiden: de omgevingsanalyse blijkt in deze vorm onvoldoende toegevoegde waarde te bieden voor het werk van de gemiddelde ambtenaar.
2 factoren die roet in het eten gooien
Wat gaat hier mis? Waarom lukt het vaak niet om die buitenwereld Telefoonlijst op een begrijpelijke, onderbouwde en betekenisvolle manier naar binnen te brengen? Wat ons betreft wordt dit veroorzaakt door twee factoren: een eenzijdige focus op online monitoring en een gebrek aan filtering, validatie en duiding van data.
1. Eenzijdige focus op online monitoring
Met de opkomst van social media, verplaatsten steeds meer gesprekken en discussies zich van offline naar online. Iets waar tools zoals OBI4Wan, Coosto en Meltwater dankbaar gebruik van hebben gemaakt. Door data van vele online bronnen en social media inzichtelijk te maken binnen één online omgeving, werd het voor publieke organisaties steeds makkelijker om via deze tool een beeld te krijgen van de gesprekken die in de buitenwereld werden gevoerd.
Dit heeft ervoor gezorgd dat data uit deze online monitoringstools als basis gebruikt werd bij het maken van een omgevingsanalyse. Dat is anno 2020 nog steeds het geval, maar is dat wel terecht?
Om die vraag te kunnen beantwoorden is het van belang om te weten welke data door deze tools wordt opgepikt. Het gaat in de basis om openbare, toegankelijke online bronnen. En daar wringt de schoen. Want socialmediaplatformen zoals Facebook en LinkedIn zijn steeds minder bereid om hun data met online monitoringstools te delen. Het resultaat: de gemiddelde omgevingsanalyse zal voor het overgrote deel resultaten laten zien van (nieuws)sites en Twitter.
Dit geeft zeker een voorzichtige indicatie van wat er in de buitenwereld speelt, maar lang niet voldoende om een representatief beeld te schetsen van de opvatting van de gemiddelde inwoner. Enkel en alleen hier je communicatiestrategie op aanscherpen of zelfs beleid op aanpassen is wat ons betreft onvoldoende onderbouwd.